Μουσικές του 20ου και 21ου αιώνα

Ο Ελληνοαμερικανός Γιώργος Τσοντάκης συγκαταλέγεται στις λαμπρότερες «φωνές» της σύγχρονης Αμερικής• η αξία και η επικοινωνιακή δύναμη της μουσικής του, ευτυχώς, δεν περιορίζονται στην εντυπωσιακή του συλλογή από βραβεία (Grawemeyer, Charles Ives κ.ά.).

Το έργο Τρεις στεναγμοί, τρεις παραλλαγές γράφτηκε το 1981, κατά την παραμονή του συνθέτη στη Ρώμη για σπουδές, και αποτελεί μια σειρά από «μουσικές καρτ ποστάλ» που απευθύνονταν νοερά σε φίλους του, αντανακλώντας «τους σύντομους, αιφνίδιους πόνους ενός νεαρού επισκέπτη μακριά από το οικείο περιβάλλον». Με τον πόνο της απώλειας ασχολείται το λιτό και αυστηρό Requiescat (Αναπαυθήτω, 1996), αφιερωμένο στη μνήμη του σολίστ βιόλας Μπέρναρντ Μιλόφσκυ.

Όσο για τα Knickknacks («Μπιχλιμπίδια»), πρόκειται για ένα έργο «εν εξελίξει»: μινιατούρες για βιολί και βιόλα, που φλερτάρουν ενίοτε με εκτενέστερες συνθέσεις. Τέλος, ένα κομμάτι συμφωνικών διαστάσεων για... σόλο πιάνο: οι Παραλλαγές Φάντασμα (1991), έργο μπετοβενικής στιβαρότητας και ακαταμάχητης σοβαρότητας προθέσεων. Η τριμερής διάρθρωση, με την ασυνήθιστη κατάληξη σε δύο διαδοχικά σκέρτσι, περικλείει ένα έργο-μέσα-στο-έργο, μια σειρά παραλλαγών σε ένα θέμα του Μότσαρτ. Κάθε άλλο παρά ειρωνική, η αναφορά αποδεικνύεται εξίσου αινιγματική με τον τίτλο: Ποιο, ακριβώς, είναι το φάντασμα εδώ; Ποιο κλειδί (μεταφυσικό; παιγνιώδες;) κρύβεται στην τελική «απογείωση» του δεξιού χεριού του πιανίστα προς ολοένα και ψηλότερες περιοχές μέχρι το... ξύλο του πιάνου;