Η νύφη και το «Καληνύχτα, Σταχτοπούτα» (A Noiva e o Boa Noite Cinderela)

ΠΡΩΤΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Η Βραζιλιάνα θεατρική σκηνοθέτις, συγγραφέας και περφόρμερ Καρολίνα Μπιάνκι, βραβευμένη με Αργυρό Λέοντα στη φετινή Μπιενάλε της Βενετίας, έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα με μια παράσταση-σοκ, που έκανε πρεμιέρα στην Αβινιόν το 2023 δημιουργώντας τεράστια αίσθηση.

Ο τίτλος της παράστασης αντικατοπτρίζει τα δύο χωριστά μέρη που την αποτελούν. Η Νύφη αναφέρεται στην ιστορία της Ιταλίδας περφόρμερ Πίπα Μπάκα, που το 2008 ξεκίνησε από το Μιλάνο ντυμένη νύφη με σκοπό να φτάσει στη Βηρυτό με οτοστόπ, σε μια καλλιτεχνική δράση υπέρ της ειρήνης και της συναδέλφωσης των λαών. Αφού διέσχισε τα Βαλκάνια με το νυφικό της, βιάστηκε και δολοφονήθηκε ενώ βρισκόταν στην Τουρκία. Η Μπιάνκι ομολογεί ότι η Πίπα Μπάκα της έγινε εμμονή: Πού βρήκε τη δύναμη να κάνει κάτι τόσο τολμηρό; Και ποια αφέλεια την έσπρωξε να κάνει κάτι τόσο παρακινδυνευμένο; Πώς πίστεψε ότι θα ήταν ασφαλής;

Το δεύτερο στοιχείο του τίτλου παραπέμπει στην κυνική ονομασία που χρησιμοποιείται στη Βραζιλία για το «ναρκωτικό του βιασμού», μια ουσία που προκαλεί προσωρινή παράλυση και αμνησία. Μέσα σε μισή ώρα από τη λήψη του, το θύμα βιώνει απώλεια ελέγχου των μυών και σύγχυση: είναι σε θέση να παρατηρεί γεγονότα αλλά είναι εντελώς ανίκανο να κινηθεί. Έπειτα, η μνήμη του βλάπτεται και δεν μπορεί να θυμηθεί τίποτε από όσα συνέβησαν. Τι σημαίνει να μην μπορείς να θυμηθείς το τραύμα που κουβαλάς μέσα σου; Τι χωρίζει τον ύπνο από τον θάνατο; Και, αν επιβιώσεις, τι γίνεται μετά;

Στην αρχή της παράστασης, εν είδει διάλεξης, η Μπιάνκι απαριθμεί περιστατικά έμφυλης βίας, για γυναίκες που βιάστηκαν, βασανίστηκαν και δολοφονήθηκαν. Ιστορίες ενοχλητικές, δυσάρεστες. Ιστορίες αθέατες και πανταχού παρούσες. Μπαίνουμε έτσι στον προθάλαμο της κόλασης, στην οποία πρόκειται να βρεθούμε σύντομα, όταν η Μπιάνκι, σε κατάσταση ακραίας ευαλωτότητας, μεταξύ ανάμνησης και ονείρου, ψηλαφεί τα πιο βαθιά σκοτάδια της κατακερματισμένης μνήμης, με τη βοήθεια της ομάδας της, της κολεκτίβας Cara de Cavalo. Στο μεταίχμιο φαντασίας και πραγματικότητας, ιστορίες και εικόνες συνυφαίνονται σε μια ανελέητη καταβύθιση χωρίς κάθαρση.

Η παράσταση αποτελεί το πρώτο μέρος της τριλογίας Cadela Força, και διακρίθηκε ως η καλύτερη ξένη παραγωγή της σεζόν 2023-24 από τη Γαλλική Ένωση Κριτικών Θεάτρου. Τον Μάιο η καλλιτέχνιδα ετοιμάζεται να παρουσιάσει στο Kunstenfestivaldesarts (Βέλγιο) το δεύτερο μέρος της τριλογίας, με τίτλο The Brotherhood, έργο που εστιάζει στην αρρενωπότητα και στο αντρικό βλέμμα.

Πρωταγωνιστική μορφή στην πειραματική καλλιτεχνική σκηνή της Λατινικής Αμερικής, με έδρα την Ευρώπη από το 2020, εκτός από την τριλογία Cadela Força (2023-2027), η Καρολίνα Μπιάνκι έχει δημιουργήσει επίσης τα έργα O Tremor Magnifico (2020), LOBO (2018), Quiero hacer el amor (2017), Mata-me de Prazer (2015) και το φιλμ μικρού μήκους Isolda (2021).

Με την ακραία σωματικότητα του έργου της η Μπιάνκι επικαλείται μια γενεαλογία της γυναικείας επιτελεστικής τέχνης –από την Τζίνα Πάνε ως τη Μαρίνα Αμπράμοβιτς, την Τάνια Μπρουγκέρα και την Άνα Μεντιέτα– στην οποία εγγράφεται και η ίδια. Όπως αναφέρεται και στο σκεπτικό της βράβευσης της Μπιενάλε, «η Μπιάνκι παραμένει στην αιχμή της ριζοσπαστικής περφόρμανς, υπενθυμίζοντάς μας την απόλυτη αναγκαιότητα τέτοιων ρηξικέλευθων νέων καλλιτεχνικών φωνών».