Κακά σκηνικά
του Γιάννη Αποσκίτη

Μια εφιαλτική ανασκόπηση της ελληνικής κωμωδίας

Μια σφαίρα στο κεφάλι ενός μακαρίτη μας μεταφέρει στα άθλια σκηνικά ενός ερειπωμένου παραδοσιακού καφενείου, του «Καφέ Αρκαδία», μ’ ένα μικρό θεατράκι για τις παραστάσεις των περιπλανώμενων μπουλουκιών, όπου στήνεται μια δαιμονική γιορτή κωμωδίας και αίματος - μια κωμική κόλαση αφιερωμένη στην ζοφερή ελληνική πραγματικότητα. Σ’ αυτό το εθνικό Γκραν Γκινιόλ, οι θεατές γίνονται μάρτυρες μιας σειράς από άκυρα, σκοτεινά και «τυχαία αριθμημένα» νούμερα, στα οποία η κωμωδία του σήμερα συναντά την κωμωδία του χθες: μπουλούκια που παίζουν εκδοχές παλιών κωμωδιών με κατακρεουργημένους ηθοποιούς της Φίνος Φιλμς, αρκουδιάρηδες που, αντί για αρκούδες, σέρνουν το φάντασμα του βασιλιά Αρκτούρου θρηνώντας την Ελλάδα που καίγεται, κολασμένοι κωμικοί των τελευταίων δεκαετιών που τιμωρούνται σε κωμικά βασανιστήρια, Νοσφεράτορες και Φρανκενγκιόζηδες που σαρώνουν τη σκηνή. Οι δημιουργοί της παράστασης φαντασιώνονται μια «ζώνη του λυκόφωτος» που συγκεντρώνει όλα τα όμορφα – και τρομακτικά – πράγματα που συναντάμε στην ελληνική κωμωδία από την εποχή του θεάτρου σκιών ως τις μέρες μας.

Από τις «νούτικες» κωμωδίες, ολιγόλεπτες αυτοσχεδιαστικές φάρσες έως τη σύγχρονη ελληνική τηλεόραση, ο Σίμος Κακάλας και η Σοφία Πάσχου, με απόλυτα ανατρεπτική διάθεση, επανεξετάζουν το υλικό της μεσοπολεμικής και μεταπολεμικής κωμωδίας με σκοπό να το «βγάλουν από τον τάφο του». Φυσικά, λόγω της μηδενιστικής και μετααποκαλυπτικής τάσης των ημερών μας, η κωμωδία ντύνεται με πιο σκοτεινά χρώματα· αστειεύεται και σατιρίζει μέσα από μια θέση κατάθλιψης και όχι αισιοδοξίας – και σε αυτό το σημείο έρχεται να συμπληρώσει την παράσταση η κωμική γραφή του Γιάννη Αποσκίτη. Οι δημιουργοί «επισκέπτονται», λοιπόν, εκ νέου τα κωμικά στερεότυπα δημιουργώντας φρικιαστικούς κωμικούς χαρακτήρες μέσα από ένα φίλτρο ακρότητας και παραμόρφωσης: Επιστρέφουν σε βασικά υλικά του θεάτρου, όπως το πατάρι του πλανόδιου θιάσου, οι μάσκες και οι μεταμορφώσεις, το σπάσιμο του τέταρτου τοίχου και η επικοινωνία με το κοινό.

Μέσα από αυτή την αναστροφή του προσανατολισμού της κωμωδίας, μας προκαλούν να αναρωτηθούμε: πώς γίνεται σε μια χώρα όπου παρακολοθούμε καθημερινά παράδοξα, αλλόκοτα, πραγματικά κακά σκηνικά, η κωμωδία να μην είναι «μέχρι θανάτου»;