Αφιέρωμα στον Γιάννη Ρίτσο

Χωρίς Τίτλο


Τιμώντας την επέτειο των εκατό χρόνων από τη γέννηση του Γιάννη Ρίτσου, το Φεστιβάλ Αθηνών 2009 ανοίγει με ένα αφιέρωμα στον μεγάλο Έλληνα ποιητή. Εκλεκτοί καλλιτέχνες ερμηνεύουν ποιητικές μορφές από την Τέταρτη διάσταση, τη συλλογή που εγκαινιάστηκε το 1956 με την –εμβληματική πλέον– Σονάτα του σεληνόφωτος: «Άφησέ με να ’ρθω μαζί σου. Τι φεγγάρι απόψε!».


Δραματικές συνθέσεις, με μια περσόνα που απευθύνεται σ’ έναν σιωπηλό ακροατή, αντλούν από την αρχαία τραγωδία –όπως η Φαίδρα  (1978)– από τα έπη –Ελένη (1972)– ή από τη σύγχρονη πραγματικότητα (Σονάτα). Ο ποιητικός μονόλογος πλαισιώνεται από έναν πρόλογο σε πεζό, που εν είδει σκηνικής οδηγίας ορίζει τον τόπο και την εποχή και συστήνει τα πρόσωπα, και έναν επίλογο-απόληξη που γράφει τη συνέχεια. Διαφορετική μορφή (εναλλαγή πρωτοπρόσωπης και τριτοπρόσωπης αφήγησης) έχει το Όταν έρχεται ο Ξένος, με τον ακάλεστο άγνωστο να φτάνει σε ώρα πένθους για να μιλήσει για τον «χαμένο» και τον «ξανακερδισμένο» χρόνο.


Ο μύθος συγχωνεύεται με το σήμερα και η προσωπική εμπειρία με την Ιστορία. «Ο σχεδόν δοκιμιακός στοχασμός», σημειώνει η Χρύσα Προκοπάκη, «καλύπτεται από τη σεμνότροπη εξομολογητικότητα της καθημερινής ομιλίας».



Η σονάτα του σεληνόφωτος










2/6, 23:00





3/6, 23:00





4/6, 23:00





5/6, 23:00




«Άφησέ με νάρθω μαζί σου. Τι φεγγάρι απόψε!

Είναι καλό το φεγγάρι, - δε θα φαίνεται

που ασπρίσαν τα μαλλιά μου. Το φεγγάρι

θα κάνει πάλι χρυσά τα μαλλιά μου. Δε θα καταλάβεις.

Άφησέ με νάρθω μαζί σου.




Όταν έρχεται ο Ξένος










1/6, 23:00





2/6, 21:00





3/6, 21:00





5/6, 19:00




Την ώρα που μέναμε κλεισμένοι στη μεγάλη κάμαρα με τους σκεπασμένους καθρέφτες, ήρθε Εκείνος, ακάλεστος, ξένος – τί ζητούσε; […] Είναι πάντα μια γέννηση, –έλεγε ο Ξένος,– κι ο θάνατος μια πρόσθεση, όχι αφαίρεση. Τίποτα δε χάνεται».




Φαίδρα










1/6, 21:00





3/6, 19:00





4/6, 21:00





5/6, 21:00




Η αοριστία πάντα μαρτυράει κάτι βαθύ κι ορισμένο –πιθανόν τραγικό ή και κτηνώδες– μία θυσιασμένη επιθυμία, λερναία επιθυμία