Στα έργα και την έρευνά της τα τελευταία χρόνια η Τζένη Αργυρίου αντιμετωπίζει τον χορό ως έκφραση της ανθρώπινης ανάγκης για επαφή και ως μέσο για επανασύνδεση με τη φύση και την κοινότητα – αυτήν που ήδη υπάρχει και αυτήν που δημιουργείται κάθε φορά σε μια σύναξη. Εμπνέεται από την κληρονομιά των παραδοσιακών και λαϊκών ελληνικών χορών αλλά και από σύγχρονες χορογραφικές πρακτικές, ενώ κεντρικό ρόλο αποδίδει και στη σχέση του χορού με τη ζωντανή μουσική. Μπορεί ο χορός να εκφράσει σήμερα τα προβλήματα, τα ερωτήματα και την ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου για κοινωνικότητα;
Χορευτές και μουσικοί διαμορφώνουν το εικαστικό τοπίο, δημιουργούν ένα αρχείο από ήχους και κινήσεις που φέρουν μνήμες χορών από τα βάθη του χρόνου αλλά και από το σήμερα, και σταδιακά ανοίγουν τους ομόκεντρους κύκλους μιας συλλογικής γιορτής. Μπορούμε να εφεύρουμε καινούριους χορούς που θα μας εκφράζουν και νέες τελετουργίες που θα μας ενώσουν; Πώς θα ήταν μια τέτοια γιορτή; Θα μπορούσαμε όλοι «να βάλουμε ένα χεράκι» για να δημιουργηθεί; Αυτό σημαίνει άλλωστε «μιντάτι»: στα χωριά της Ηπείρου ήταν η σύναξη για να παραχθεί με τη βοήθεια όλων ένα έργο που είχε ανάγκη η κοινότητα. Το έργο ΜΙΝΤΑΤΙ γεννήθηκε υπό το φως αυτών των ερωτημάτων, βάζοντας στο κέντρο τις έννοιες της κοινότητας, της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης.
Ιδέα – Χορογραφία Τζένη Αργυρίου
Εικαστικός συνεργάτης – Σκηνογράφος Βασίλης Γεροδήμος
Πρωτότυπη μουσική σύνθεση, ερμηνεία μουσικής, επεξεργασία ήχου επί σκηνής Γιώργος Γαργαλάς, Νίκος Τσώλης
Δραματουργία Χριστιάνα Γαλανοπούλου
Σχεδιασμός φωτισμού Νύσος Βασιλόπουλος
Ενδυματολόγος Βασιλεία Ροζάνα
Βοηθός χορογράφου Φωτεινή Σταματελοπούλου
Βοηθός σκηνογράφου Ιωάννα Πλέσσα
Διδασκαλία παραδοσιακών χορών Νίκος Παναγιώτου
Ερμηνεύουν Νάνσυ Σταματοπούλου, Ερμής Μαλκότσης, Ιωάννα Παρασκευοπούλου Σωτηρία Κουτσοπέτρου, Δέσποινα Σανιδά Κρεζία, Τάσος Νίκας, Σεβαστή Ζαφείρα, Luke Macaronas
Καλλιτεχνική συνεργάτις Βιτόρια Κωτσάλου
Νταούλι Θανάσης Μάκος
Οργάνωση – εκτέλεση παραγωγής Delta Pi
Παραγωγή ΑΜΟΡΦΗ ΑΜΚΕ
Η Τζένη Αργυρίου και η ομάδα των συντελεστών ευχαριστούν θερμά τους συμμετέχοντες και τις συμμετέχουσες στα ερευνητικά εργαστήρια για τη συμβολή τους στην έρευνα και στην παράσταση.
Θερμές ευχαριστίες επίσης στους: Αλέξανδρο Κλείδωνα, Γιώργο Αντωνάτο, Γιάννη Μαλατάντη
Δραματουργικό σημείωμα
Στις ρωγμές της ζωής μας, στις τομές της ιστορίας, στις στιγμές της απελπισίας, εκεί όπου όλα γκρεμίζονται ή ξαναχτίζονται, αναφύεται ένα συνδετικό υλικό ανάμεσα στους ανθρώπους. Αυτό το υλικό, που συνέχει τις κοινωνίες, αυτός ο κοινός τόπος ή μη τόπος, ή κατά τον Φουκώ έτερος τόπος, είναι ο χώρος στον οποίο τα μέλη μιας κοινωνίας προβάλλουν την κοινή τους ταυτότητα και τα οράματά τους για ένα κοινό μέλλον. Εκεί ουσιαστικά συν-δημιουργούν αυτό που τα συνέχει σε σύνολο, αυτό που κάνει να τα διακρίνουμε αμέσως ως μέλη της κοινότητάς τους. Ακαθόριστη είναι η σύσταση αυτού του υλικού· όμως με κάποιον αδιόρατο τρόπο είναι αυτό που δίνει στους ανθρώπους τη δύναμη να αντέχουν.
Είναι τελετές; Είναι καλωσορίσματα και αποχαιρετισμοί; Είναι πανηγύρια και γιορτές; Είναι μοιρασμένος χρόνος; Μοιρασμένος κόπος; Μοιρασμένη χαρά; Είναι κράτημα σε έναν κύκλιο χορό; Είναι τα χέρια που μας κρατούν και τα κρατάμε; Είναι εκείνο το χέρι που μας κρατά όταν νομίζουμε ότι θα πέσουμε; Ίσως όλα αυτά μαζί. Κι ίσως ακόμα να είναι η ανθρωπιά που φροντίζει τον διπλανό ή τη διπλανή, το χέρι που τραβά έναν πρόσφυγα από τα ερείπια ή η δουλειά που θα βάλουν μαζί τα μέλη μιας κοινότητας για να χτίσουν μια υποδομή (έναν δρόμο, ένα σχολειό, μια βρύση) που θα κάνει τη ζωή τους πιο υποφερτή. Είναι ο χορός που μοιραζόμαστε σε κάθε ευκαιρία, οι μουσικές που έρχονται από τα βάθη της μνήμης και φωλιάζουν κάπου στα σώματά μας ή και η τέχνη, που μετουσιώνει το βίωμα σε κάτι άφατο – σε κάτι που όμως με κάποιον τρόπο αγγίζει όσους φέρουν έναν πολιτισμό. Αυτό το χώρο του συνδετικού υλικού που συνέχει τις κοινότητες διερευνά η Τζένη Αργυρίου με το ΜΙΝΤΑΤΙ ανασκάπτοντας τα αρχεία των σωμάτων και τα φανταστικά αρχεία των κόσμων που κατοικούν τη σκηνή και τις κερκίδες.
Ως μεταφορά στον κόσμο της ύλης, ο γύψος, που κυριαρχεί στο σκηνικό της παράστασης και μεταλλάσσεται σε άπειρες εικόνες με τις κινήσεις των χορευτών, είναι κι αυτός ένα συνδετικό υλικό. Τοπίο, τόπος και ερείπια, όρια, σύνορα και μπάζα δημιουργούν εικόνες που μας είναι οικείες: η φύση δίνει τη θέση της στο αρχιτεκτονικό τοπίο, κτίσμα ανθρώπινο και γέννημα πολιτισμού, κι εκείνο με τη σειρά του στο τοπίο της καταστροφής – ένα ανοιχτό πεδίο αναδόμησης. Αρχαίες πολιτείες κατεστραμμένες από το χρόνο, μπαζωμένες από ηφαιστειακό υλικό, σύγχρονες πόλεις ισοπεδωμένες από το σεισμό, πόλεις-πεδία μάχης ερειπωμένες από τον πόλεμο, πολιτισμοί που αναδύονται και καταστρέφονται περνούν από το οπτικό μας πεδίο με φόντο την αιωνιότητα που αναμειγνύει αξεδιάλυτα παρελθόν και μέλλον από το μικρό βράχο του παρόντος από όπου την ατενίζουμε.
Κι ενώ οι πόλεις που αγαπήσαμε βομβαρδίζονται ανελέητα και θρηνούμε για γενοκτονίες που ξαναφυτρώνουν εφιαλτικά σε «έρημες χώρες», κι ενώ τα μπάζα μάς έχουν περικυκλώσει τόσο που κινδυνεύουμε να τα συνηθίσουμε παρότι μας κόβουν το οξυγόνο, κι ενώ πιστεύουμε πως δεν θ’ αντέξουμε άλλο πόνο, άλλο φόβο και άλλη οδύνη, μια δύναμη ενωτική μας συνεπαίρνει σε έναν χορό «δίχως αύριο», και ξαφνικά όλα αλλάζουν. Κι αν αυτή η δύναμη δεν μας έχει ξεσηκώσει ακόμα, ήρθε η ώρα να την αναζητήσουμε, να την επινοήσουμε, να την κατασκευάσουμε, με το βλέμμα στο μέλλον. Ποιο θα μπορούσε να είναι αυτό το πανηγύρι του μέλλοντος που θα φέρει την ταυτότητά μας –χορούς που μας ενώνουν με τη γη και με τις εποχές όπου ο κύκλος του χρόνου οριζόταν από τις αγροτικές εργασίες– ενώ ταυτόχρονα θα φέρει και τις μνήμες από τα πάρτι της νεότητάς μας, από τα rave που ζηλέψαμε, από τα ξεφαντώματα που ονειρευτήκαμε, από τις ντίσκο που μας καθόρισαν, από τα Γούντστοκ που μας σημάδεψαν και από τα πάρτι του μέλλοντος που θ’ αλλάξουν τον κόσμο; Ποιες είναι αυτές οι τελετές που φέρουν πανάρχαιες μνήμες, αλλά θα τις φτιάξουμε με τα υλικά του σήμερα για να μας ενώσουν και να μας διασώσουν; Σε μια εποχή που σπαράζει από πολέμους και συμφορές, σε μια στιγμή που η έλλειψη ελπίδας και ο φόβος για το αύριο μας έχουν σχεδόν παραλύσει, η Τζένη Αργυρίου αναζητά έναν τρόπο να συνδεθούμε, μια γιορτή για να ενωθούμε, έναν χορό που θα φέρει στα κύτταρά του το παρελθόν και το μέλλον μας, μια τελετή για να θρηνήσουμε και να μπορέσουμε να αναγεννηθούμε και, μαζί με την ομάδα της, μοιράζονται με γενναιοδωρία αυτό το πολύτιμο υλικό με την κοινότητα που θα δημιουργηθεί κάθε φορά με το κοινό της παράστασης· αφουγκράζονται, ενσωματώνουν και τείνουν το χέρι· και αυτή είναι απ’ όσο γνωρίζω η πιο πολιτική στάση που μπορεί να κρατήσει ένας καλλιτέχνης στη σημερινή ιστορική συγκυρία.
Χριστιάνα Γαλανοπούλου
Ιστορικός της τέχνης, δραματουργός