Der Wij / Βίι
του Κιρίλ Σερεμπρένικοφ και του Μπόνταν Πανκρουχίν

Εμπνευσμένο από μια νουβέλα του Νικολάι Γκόγκολ

Το πρόγραμμα της Πειραιώς 260 ανοίγει με τη νέα παράσταση του πρωτοποριακού Ρώσου σκηνοθέτη του θεάτρου και του κινηματογράφου Κιρίλ Σερεμπρένικοφ, που έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, γεγονός εμβληματικό τόσο για τον καλλιτεχνικό όσο και τον αντιπολεμικό συμβολισμό του. Καλλιτεχνικός διευθυντής (2012-2021) του περίφημου Κέντρου Γκόγκολ της Μόσχας, ο Σερεμπρένικοφ που υπήρξε ο μόνος καλεσμένος Ρώσος σκηνοθέτης σε ευρωπαϊκό φεστιβάλ (Κάννες) παρά το μποϊκοτάζ των Ρώσων καλλιτεχνών το 2022, είναι γνωστός για την ακτιβιστική του δράση υπέρ της λοατκι+ κοινότητας αλλά και λόγω της ρήξης του με το ρωσικό καθεστώς που οδήγησε στο κλείσιμο του Κέντρου Γκόγκολ το 2021. Κατηγορούμενος για υπεξαίρεση δημόσιου χρήματος συνελήφθη, τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό, και τελικά το 2020 καταδικάστηκε με αναστολή αλλά το 2022 η ποινή του ακυρώθηκε. Σήμερα, αυτοεξόριστος πλέον στη Γερμανία, δεν παύει να διακηρύσσει την αντίθεσή του στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Το Βίι, μια παράσταση με τη συμμετοχή Ρώσων, Ουκρανών και Γερμανών ηθοποιών που μιλούν ο καθένας στη γλώσσα του, συμπυκνώνει την εναντίωση και τον αποτροπιασμό του.

Σε μια φανταστική νουβέλα τρόμου που έγραψε το 1835, ο πατέρας του ρωσικού ρεαλισμού, ουκρανικής καταγωγής Νικολάι Γκόγκολ, εμπνευσμένος από έναν λαϊκό σλαβικό θρύλο, επινόησε ένα τρομακτικό πλάσμα που το έλεγαν Βίι. Τα βλέφαρά του ήταν τόσο μακριά που άγγιζαν το έδαφος, ήταν σχεδόν τυφλό· όταν όμως κατάφερνε να τα ανοίξει, μια μόνη ματιά του ήταν ικανή να σκοτώσει όσους αντίκριζε. Με αφετηρία τον μύθο του Βίι, ο Σερεμπρένικοφ δημιουργεί μια αφόρητης σκληρότητας όσο και ποιητικά ισχυρή παράσταση. Έχοντας ξεκινήσει να γράφει το έργο μαζί με έναν νέο Ουκρανό συγγραφέα, τον Μπόνταν Πανκρουχίν το 2022, επεξεργάστηκαν, όπως γράφει στο σκηνοθετικό του σημείωμα, «χιλιάδες αναφορές, ντοκιμαντέρ και βίντεο για τον πόλεμο από την Μπούτσα, τη Μαριούπολη, το Ιρπίν. Αθώα θύματα. Αδιανόητα εγκλήματα, αδιάσειστες αποδείξεις βαρβαρότητας. Στο έργο, το Βίι είναι ο Πόλεμος – ένα άψυχο τέρας με κλειστά μάτια. Κλέβει από τους ανθρώπους την ταυτότητα και το μέλλον τους. Άνθρωποι δολοφονούν και δολοφονούνται».

Ο θεατής συνειδητοποιεί τον κυνισμό του πολέμου ανεξαρτήτως πλευράς· γίνεται μάρτυρας μιας κόλασης που με ωμή γλώσσα αφηγείται την πλήρη απογύμνωση της ανθρώπινης ζωής. To έργο έκανε πρεμιέρα στο Αμβούργο τον Δεκέμβρη του 2022.