Μάρθα Φριντζήλα

Είναι συνιδρύτρια και σκηνοθέτρια του θιάσου «Δρόμος με δέντρα», που από το 2001 έχει παρουσιάσει στην Ελλάδα και στο εξωτερικό θεατρικές παραστάσεις, καθώς και πειραματικά θεατρικά και μουσικά δρώμενα, σε συνεργασία με σημαντικούς δημιουργούς, σχήματα και θεσμούς, ενώ από το 2010 έχει δημιουργήσει στον Βοτανικό τον άρτια εξοπλισμένο χώρο τέχνης και εκπαίδευσης Baumstrasse / Δρόμος με Δέντρα, με στόχο τη διατήρηση και διάδοση κάθε μορφής πολιτιστικής κληρονομιάς. Το σχήμα έχει υποστηρίξει τον Δήμο Ελευσίνας στη δημιουργία του Αττικού Σχολείου Αρχαίου Δράματος, που λειτουργεί εκεί από το 2013 υπό την καθοδήγηση της Μάρθας Φριντζήλα.
Η ίδια, παράλληλα με το θέατρο, εργάζεται ως τραγουδίστρια, με συμμετοχές στη δισκογραφία, σε συναυλίες και σε φεστιβάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ από το 2002 παραδίδει μαθήματα παραδοσιακού τραγουδιού. Στο πλαίσιο των μουσικών της αναζητήσεων διερευνά θέματα μουσικής διδασκαλίας και συντονισμού του χορού στο αρχαίο δράμα.

Εργαστήριο «Τεμαχίζοντας το σώμα του χορού»

Το αντικείμενο

Ένα εργαστήριο με φωνητικές και σωματικές ασκήσεις, εντατική προγύμναση, αναγνώσεις, με αντικείμενο τη δημιουργία του σώματος του χορού.
Τι είναι ο χορός;
Τι είναι αυτό που κάνει το κοινό σε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα να συντονίζεται σε μια καλή φάση, να έχει τον ίδιο παλμό, να απογοητεύεται με παρόμοιο τρόπο σε μια κακή φάση, να εκφράζει συντονισμένα την αντίδρασή του, τον έπαινο ή τη δυσφορία, την ευαρέσκεια ή τη δυσαρέσκειά του; Ποιος αποφασίζει πότε θα κάνουμε το κύμα ή θα γιουχάρουμε ομαδικά; Ποιος δίνει το σήμα, ποιος πανηγυρίζει ή εξανίσταται πρώτος; Η απάντηση είναι: «Κανείς».
Έτσι και ο χορός στην αρχαία τραγωδία, δεν λειτουργεί αθροιστικά, δεν αποτελεί δηλαδή συνισταμένη επιμέρους μοναδιαίων ερμηνευτικών συνιστωσών, αλλά εκφράζει το σύνολο, απαιτώντας και επιβάλλοντας απόλυτο συντονισμό και ομοιομορφία εκφραστική και φωνητικο-ηχητική.
Ο χορός λειτουργεί ως νέος ήρωας, και μάλιστα με μέγεθος που του επιτρέπει να στέκεται ισοδύναμος απέναντι στους ήρωες και να τους αντιμετωπίζει επί ίσοις όροις. Οι ηθοποιοί που συγκροτούν το σώμα του χορού δεν αποτελούν επιμέρους όργανα που πρέπει να συνεργαστούν ώστε να λειτουργήσει ο οργανισμός, αλλά δρουν ως ένα και το αυτό όργανο, ως ένα ενιαίο μέλος του οργανισμού που λέγεται Τραγωδία. Κι ο οργανισμός αυτός, προκειμένου να είναι υγιής, να ισορροπεί και να εξασφαλίζει το πολυπόθητο και απαιτούμενο για την επιβίωσή του μέτρο, πρέπει να έχει τα μέλη του να συνεργάζονται. Γι’ αυτό και ο χορός, αν ένα μέλος του οργανισμού χωλαίνει, έρχεται να αναπληρώσει το έλλειμμα, ενδυναμώνοντας το μέλος αυτό που υπολείπεται, προσπαθώντας να εξισορροπήσει τη διελκυστίνδα.

Η μέθοδος

Η μέθοδος που θα ακολουθηθεί στο επταήμερο σεμινάριο εμπνέεται από την τριμερή πλατωνική διάκριση της ψυχής σε λογιστικό, θυμοειδές και επιθυμητικό, την οποία ο φιλόσοφος μετέφερε και στην κοινότητα, στην πολιτεία των ανθρώπων. Η διάκριση αυτή μπορούμε να ισχυριστούμε ότι αποτυπώνεται και στην ψυχή της τραγωδίας, τον χορό, τον οποίο, ως εκ τούτου, διακρίνουμε αντιστοίχως σε σκεπτόμενο, συναισθηματικό και ενστικτώδη – διάκριση που ο ίδιος ο χορός καλείται να ερευνήσει και να αποτυπώσει σωματικά.
Ο σκεπτόμενος χορός / το κεφάλι: Είναι ο νους, ο παρατηρητής, το μάτι και το αυτί. Είναι το διανοητικό ή γνωστικό, η σκέψη, τα φρένα. Θυμόσοφος και αποστασιοποιημένος, κρατά απόσταση από τα δρώμενα, κρίνει, ελέγχει. Είναι η κοινότητα, ο δήμος, το συμβούλιο των γερόντων που –μάταια– νουθετεί και συμβουλεύει. Είναι ο χορός φιλόσοφος: Ελένη, Αντιγόνη, Οιδίπους, Αγαμέμνων, Μήδεια.
Ο συναισθηματικός χορός / το στέρνο: Είναι το θυμικό, η συναισθηματική εμπλοκή, η ιδεολογία, η αρετή, η οργή, το σθένος, η προάσπιση. Είναι οι φύλακες: Τρωάδες, Αίας, Ίων, Ικέτιδες, Εκάβη.
Ο ενστικτώδης χορός / η λεκάνη: Είναι το γενετήσιο ένστικτο, η πείνα, η βία, τα ανεξέλεγκτα πάθη, η ακατανίκητη επιθυμία: Βάκχες.